پارانوئید

پارانوئید چیست؟
پارانوئید از نظر روانشناسی یک اختلال روانی است که موجب ایجاد حس بی‌اعتمادی و سوءظن بی‌دلیل به دیگران می‌شود. این افراد به‌طور دائم به دیگران مشکوک هستند و بر این باور هستند که دیگران سعی در تحقیر، آسیب رساندن یا تهدید آن‌ها دارند. افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید اغلب فکر نمی‌کنند که رفتار و طرز فکرشان مشکل‌ساز باشد.

علائم اختلال شخصیت پارانوئید
افراد مبتلا به PPD اغلب باور نمی‌کنند که رفتار آن‌ها غیرعادی است. ممکن است کلیه رفتارهایی که بروز می‌دهند از نظر خودشان کاملاً منطقی به نظر برسد. با این حال، اطرافیان این افراد از بی‌اعتمادی و شک همیشگی آن‌ها عذاب می‌کشند.

فرد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید ممکن است رفتاری خصمانه یا سرسختانه داشته باشد. این افراد ممکن است دائما طعنه‌آمیز رفتار کنند و اغلب اوقات موجب ناراحتی دیگران شوند. از ظرف دیگر گاهی اوقات این افراد در کنار پارانوئید علائم افسردگی و اضطراب را نیز تجربه می‌کنند. اسکیزوفرنی و اختلال شخصیت مرزی (BPD) دو بیماری با علائم مشابه PPD هستند. درنتیجه، تشخیص دقیق این شرایط می‌تواند دشوار باشد از همین رو برای تشخیص لازم است روانشناس به‌طور دقیق علائم و رفتارهای فرد را بررسی کند. در ادامه می‌توانید به رفتارها و علائم ظاهری افراد پارانوئید بیشتر آشنا شوید.

• احساس اینکه همه افراد قصد آسیب رساندن به او را دارند
• شک به وفاداری دیگران
• داشتن مشکل در کار کردن با دیگران
• حساس بودن نسبت به انتقاد
• عصبانیت سریع
• کینه‌ای بودن
• سرد رفتار کردن با دیگران
• حسادت شدید
• جدا شدن یا منزوی شدن از نظر اجتماعی
• استدلالی و تدافعی بودن
• در درک اینکه دچار اختلال هستند، مشکل دارند
• نداشتن آرامش

علت ابتلا به پارانوئید
علت ابتلا به اختلال پارانوئید ((PPD ناشناخته است. با این حال، محققان بر این باورند که ترکیبی از عوامل بیولوژیکی و محیطی می‌تواند منجر به این اختلال شوند. این اختلال بیشتر در خانواده‌هایی با سابقه اسکیزوفرنی و اختلال هذیانی وجود دارد. ترومای دوران کودکی (آزار جسمی، عاطفی یا جنسی) نیز ممکن است یکی از عوامل موثر بر بروز این مشکل باشد. در ادامه می‌توانید با دلایل ابتلا به پارانوئید بیشتر آشنا شوید.

• زندگی در یک خانواده فقیر
• جدا شدن یا طلاق گرفتن والدین
• بیوه بودن
• ازدواج نکردن
• ترومای دوران کودکی
• سابقه خانوادگی
بر اساس تحقیقاتی که در سال 2017 انجام شد، احتمال ابتلا به PPD در آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار، بومیان آمریکایی و آمریکایی‌های اسپانیایی‌تبار نسبت به سایر افراد بیشتر است. با این حال، تحقیقات بیشتری در مورد اینکه چگونه و چرا شیوع در گروه‌های نژادی خاص متفاوت است موردنیاز است. اما به‌طورکلی استرس نقش مهمی بر بروز این اختلال دارد.

تحقیقات انجام شده در سال 2014 روی اختلال پارانوئید نشان می‌دهد که درواقع تفاوت کمی بین افراد سیاه‌پوست و افراد سفیدپوست در مورد علائم پارانویای پاتولوژیک وجود دارد. با این حال، افراد سیاه‌پوست بیشتر احتمال دارد که علائم پارانویای غیرآسیب شناختی مانند عدم اعتماد را از خود نشان دهند.

درمان اختلال شخصیت پارانوئید
اختلال شخصیت پارانوئید را می‌توان با موفقیت درمان کرد. با این حال، اکثر افراد مبتلا به این بیماری در پذیرش درمان مشکل دارند. فرد مبتلا به PPD علائم خود را غیرقابل‌توجیه نمی‌بیند و فکر می‌کند که رفتارهایش کاملا عادی و نرمال است. شرکت در جلسات مشاوره یا روان‌درمانی برای افرادی که مایل به پذیرش درمان هستند مفید است. در این جلسات فرد یاد می‌گیرد چگونه با این اختلال کنار بیایید و با دیگران ارتباط برقرار کند. اما روان‌درمانی همیشه به تنهایی برای درمان پارانوئید موثر نیست. در ادامه می‌توانید را رایج‌ترین روش‌های رایج برای درمان اختلال شخصیت پارانوئید آشنا شوید.

مصرف دارو
داروها نیز می‌توانند مفید باشند، به خصوص اگر فرد علاوه بر پارانوئید علائم افسردگی و اضطراب را نیز تجربه می‌کند. بیشتر داروهایی که برای درمان پارانوئید استفاده می‌شوند، ضد اضطراب هستند. برای از بین بردن افکارهذیانی نیز معمولا از داروهای ضد روان‌پریشی استفاده می‌شود. به‌طورکلی بهترین داروی پارانوئید باید توسط پزشک و مطابق با علائم فرد تجویز شود.

روان‌درمانی
درمان اختلال شخصیت پارانوئید با روان‌درمانی با توسعه مهارت‌هایی بر ایجاد همدلی، اعتماد، ارتباط، عزت‌نفس، روابط اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی متمرکز است. رفتاردرمانی شناختی (CBT) نوعی روان‌درمانی است که به بیماران کمک می‌کند افکار و احساساتی را که بر رفتارها تأثیر می‌گذارند درک کنند. در طول دوره درمان، افراد یاد می‌گیرند که چگونه الگوهای فکری مخرب یا مزاحم را که تأثیر منفی بر رفتار دارند، شناسایی و تغییر دهند.